ผลกระทบระยะยาวของการติดโควิด-19 (Long COVID-19)
ผลกระทบระยะยาวของการติดโควิด-19 (Long COVID-19)
อ.พญ.รพีพรรณ รัตนวงศ์นรา มอร์ด
ผู้ป่วยหลายคนสงสัยว่า ทำไมหายจากโควิด-19 แล้วยังเหนื่อย ๆ เพลีย ๆ อยู่เลย หรือเราจะเป็น long COVID-19 ?
ภาวะ long COVID-19 หรือที่เรียกว่า ลองโควิด-19 คือ โรคโควิด-19 ที่เป็นยาวนานกว่าปกติ บางครั้งมีการเรียกว่า post-COVID-19 conditions คือ การที่ยังมีอาการผิดปกติยาวนานกว่า 4 สัปดาห์ ขณะที่คนส่วนใหญ่ที่ติดโควิด-19 มักจะหายไปในไม่กี่สัปดาห์หลังจากได้รับเชื้อ ยังมีชื่ออื่น ๆ ที่เรียกใช้กันในขณะนี้ ได้แก่ long-haul COVID-19, post-acute COVID-19, post-COVID-19 syndrome หรือ chr
ซึ่งมีการรายงานมากมายที่มีการทำงานวิจัยทำการรวบรวมหลักฐานออกมาเพิ่มเติม พบว่าประมาณร้อยละ 80 ของผู้ติดโควิด-19 มีอาการใดอาการหนึ่ง โดยพบมากที่สุดคือ อ่อนเพลีย ปวดหัว ขาดสมาธิ ผมร่วง และหอบเหนื่อย
ภาวะ Long COVID-19 นี้ มีแบบใดบ้าง มีความแตกต่างกันอย่างไร
1.อาการใหม่ หรืออาการไม่หายไป (new or ongoing symptoms)
บางคนมีอาการต่อได้เป็นเดือน หลังจากติดเชื้อครั้งแรก กลุ่มนี้มักเกิดในคนที่เป็นแบบรุนแรงตั้งแต่ต้น อาการแย่ลงเมื่อตอนออกกำลังกายหรือต้องใช้สมาธิจดจ่อมาก ๆ
อาการใหม่ ได้แก่ ไข้ หายใจเหนื่อย หายใจไม่อิ่ม ไอ แน่นหน้าอก ปวดท้อง ปวดหัว วิงเวียนศีรษะคล้ายจะเป็นลม ปวดหู หรือมีเสียงในหู ใจสั่น ปวดกล้ามเนื้อและข้อ ชา ท้องเสีย ปวดท้อง อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ไม่ได้กลิ่นหรือรับรสได้ไม่ดี รับประทานอาหารไม่ลง ขาดสมาธิ หรือคิดอะไรไม่ออก ตื้อ ๆ นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน มีผื่นตามตัว รอบประจำเดือนมาผิดปกติ
2.ความผิดปกติในหลายระบบอวัยวะ (multiorgan effects)
บางคนมีอาการผิดปกติในหลายส่วนของร่างกาย เกิดจากภูมิคุ้มกันต่อตนเองมาทำลายอวัยวะที่ปกติ ทำให้เกิดการอักเสบหรือมีการทำลายเนื้อเยื่ออวัยวะส่วนนั้น มักพบที่หัวใจ ปอด ไต สมอง และผิวหนัง เป็นสิ่งที่พบได้น้อย ในเด็กอาจพบว่าเป็น multisystem inflammatory syndrome (MIS) ระหว่างที่เป็นหรือหลังจากหายทันที ซึ่งพบว่าส่วนต่าง ๆ ของร่างกายอักเสบหลายส่วน ในผู้ที่เกิด MIS อาจมีผล multiorgan effects ในระยะยาวได้
3.ผลระยะยาวจากติดโควิด-19 และการนอนโรงพยาบาล
ผลจากการนอนโรงพยาบาล โดยเฉพาะห้องเวชบำบัดวิกฤต หรือห้องไอซียูนั้น อาจทำให้แขนขาไม่ค่อยมีแรง หรือยังคงเหนื่อยอยู่หลังจากที่ไม่มีเชื้อโควิด-19 แล้ว บางคนมีผลต่อเรื่องการคิดและคำพูด หรือกลายเป็นภาวะที่มีอาการผิดปกติทางจิตใจหลังจากประสบเหตุการณ์รุนแรง (post-traumatic stress disorder : PTSD) เช่น การได้รับการใส่ท่อช่วยหายใจ หรือการปั๊มหัวใจเพื่อช่วยชีวิต ทำให้เกิดความเครียดฉับพลันและอาจสะสมมาอย่างต่อเนื่อง
นอกจากภาวะเหล่านี้จะเกิดจากการเจ็บป่วยเองแล้ว โรคโควิด-19 ยังทำให้เกิดผลกระทบเกี่ยวกับภาวะทางเศรษฐกิจ การต้องอยู่อย่างโดดเดี่ยว คนใกล้ชิดติดเชื้อหรือเสียชีวิต การเข้าถึงสถานพยาบาลได้ยากเวลามีอาการผิดปกติ ส่งผลให้มีความวิตกกังวลเพิ่มมากขึ้น
14 September 2564
ที่มา ประชาชาติธุรกิจ
Posted By Thongpet/kanchana/Maneewan
Views, 10735